Prawo wodne o spółkach wodnych

---

Dodano: 06.01.2020 19:00:58

---

Wyciąg z ustawy Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r.

Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 2233, 2368, z 2022 r. poz. 88, 258

          DZIAŁ X

     Spółki wodne i związki wałowe

             Rozdział 1

      Tworzenie spółek wodnych i związków wałowych

Art. 441. 1. Spółki wodne oraz związki wałowe są niepublicznymi formami
organizacyjnymi, które nie działają w celu osiągnięcia zysku, zrzeszają osoby
fizyczne lub prawne na zasadzie dobrowolności i mają na celu zaspokajanie
wskazanych przepisami ustawy potrzeb w zakresie gospodarowania wodami.
2. Spółki wodne, zapewniając zaspokojenie potrzeb zrzeszonych w nich osób
w zakresie gospodarowania wodami, mogą podejmować prowadzenie działalności
umożliwiającej osiągnięcie zysku netto, który przeznacza się wyłącznie na cele
statutowe spółki wodnej.
3. Spółki wodne mogą być tworzone w szczególności do wykonywania,
utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń, w tym urządzeń wodnych, służących do:
1) zapewnienia wody dla ludności, w tym uzdatniania i dostarczania wody;
2) ochrony wód przed zanieczyszczeniem, w tym odprowadzania i oczyszczania
ścieków;
3) melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na
zmeliorowanych gruntach;
4) ochrony przed powodzią;
5) odwadniania gruntów zabudowanych lub zurbanizowanych.
4. Spółki wodne prowadzą księgi rachunkowe oraz sporządzają sprawozdania
finansowe zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r.
o rachunkowości (Dz. U. z 2021 r. poz. 217). 

Art. 442. Do prowadzenia działalności, o której mowa w art. 441 ust. 3 pkt 1
i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 8–10 i art. 12 ustawy z dnia 7 czerwca
2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków
oraz przepisy wydane na podstawie art. 11 i art. 13 tej ustawy.

Art. 443. 1. Spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej państwa
udzielanej w formie dotacji podmiotowej z budżetu państwa przeznaczonej na
dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych
z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych, z wyłączeniem zadań, na realizację
których została udzielona inna dotacja.
2. Spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej z budżetów jednostek
samorządu terytorialnego na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na
finansowanie lub dofinansowanie inwestycji.
3. Pomoc finansowa, o której mowa w ust. 2, polega na udzielaniu dotacji
celowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach
publicznych z budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
4. Zasady udzielania dotacji celowej, tryb postępowania w sprawie udzielania
dotacji i sposób jej rozliczania określają organy stanowiące jednostek samorządu
terytorialnego w drodze uchwały będącej aktem prawa miejscowego.
5. Udzielenie dotacji celowej następuje na podstawie umowy zawartej przez
jednostkę samorządu terytorialnego ze spółką wodną.
6. W przypadku gdy dotacja celowa stanowi pomoc publiczną lub pomoc de
minimis, jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej
pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej.

Art. 444. 1. Spółki wodne mogą łączyć się w związki spółek wodnych.
2. Do związków spółek wodnych stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące
spółek wodnych, z tym że prawa i obowiązki przysługujące wobec spółek wodnych
staroście w stosunku do związków spółek wodnych wykonuje wojewoda.

Art. 445. 1. Związki wałowe mogą być tworzone do wykonywania
i utrzymywania wałów przeciwpowodziowych wraz z urządzeniami wodnymi
stanowiącymi ich wyposażenie.
2. Przepisy dotyczące spółek wodnych i ich związków stosuje się
odpowiednio do związków wałowych

Art. 446. 1. Utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co
najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej.
2. Do utworzenia spółki wodnej jest wymagane:
1) uchwalenie statutu spółki wodnej przez osoby zainteresowane utworzeniem
tej spółki;
2) dokonanie wyboru organów spółki wodnej.
3. Starosta właściwy miejscowo dla siedziby spółki wodnej zatwierdza statut
tej spółki w drodze decyzji.
4. W przypadku niezgodności statutu z prawem starosta wzywa do usunięcia
tych niezgodności w określonym terminie, a jeżeli niezgodności nie zostaną
usunięte – odmawia, w drodze decyzji, zatwierdzenia statutu.
5. Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się
decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu tej spółki.
6. Osoby, które działały w imieniu spółki przed nabyciem przez tę spółkę
osobowości prawnej, odpowiadają solidarnie za szkody powstałe w wyniku tego
działania.
7. Przepisy ust. 3 i 4 stosuje się odpowiednio do zmiany statutu spółki wodnej.

Art. 447. Następca prawny członka spółki wodnej wstępuje w jego prawa
i obowiązki.

Art. 448. 1. Statut spółki wodnej określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę spółki wodnej oraz teren jej działalności;
2) cel działania spółki wodnej oraz sposób i środki służące do osiągnięcia tego
celu;
3) zasady ustalania wysokości składek członkowskich oraz innych świadczeń
adekwatnych do celów spółki wodnej;
4) zasady ustalania należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie
i oczyszczanie ścieków w przypadku prowadzenia działalności, o której
mowa w art. 441 ust. 2, polegającej na realizacji działań określonych
w art. 441 ust. 3 pkt 1 i 2;
5) prawa i obowiązki członków spółki wodnej;
6) ograniczenia praw członków spółki wodnej dotyczące ich gruntów i obiektów
niezbędnych do wykonywania zadań tej spółki;

7) warunki przyjmowania nowych członków spółki wodnej, wykluczania
członków ze spółki wodnej, ustania członkostwa w spółce wodnej oraz
rezygnacji z członkostwa w tej spółce;
8) warunki następstwa prawnego członków spółki wodnej;
9) organy spółki wodnej, ich skład, zasady powoływania i odwoływania oraz
zakres działania;
10) zasady nawiązywania stosunku pracy w ramach spółki wodnej;
11) przypadki wymagające zwołania walnego zgromadzenia;
12) czas trwania spółki wodnej oraz sposób jej rozwiązania lub likwidacji;
13) warunki zaciągania zobowiązań i udzielania pełnomocnictw do
reprezentowania spółki wodnej;
14) przeznaczenie mienia pozostałego po rozwiązaniu lub likwidacji spółki
wodnej.
2. Do statutu załącza się listę członków spółki wodnej, zawierającą ich
oznaczenie, wskazanie siedzib i adresów.
wodnej w celu wpisania do systemu informacyjnego gospodarowania wodami,
w terminie 30 dni od dnia nabycia przez spółkę wodną osobowości prawnej.
2. Wpis spółki wodnej do systemu informacyjnego gospodarki wodnej
obejmuje:
1) nazwę, siedzibę, adres i przedmiot działania spółki wodnej;
2) imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki
wodnej;
3) czas trwania spółki wodnej;
4) dane dotyczące decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu.
spółki wodnej zgłasza Wodom Polskim w celu wpisania do systemu
informacyjnego gospodarowania wodami w terminie 30 dni od dnia ich zaistnienia.
majątkiem.
2. Członek spółki wodnej nie odpowiada za zobowiązania spółki wodnej.członkowskich i ponoszenia na jej rzecz innych określonych w statucie świadczeń,
adekwatnych do celów tej spółki.
spółki wodnej powinna być proporcjonalna do korzyści odnoszonych przez
członków spółki wodnej w związku z działalnością tej spółki.
wodnej oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej odnoszą
korzyści z urządzeń spółki wodnej lub przyczyniają się do zanieczyszczenia wody,
dla której ochrony spółka wodna została utworzona, są obowiązane do ponoszenia
świadczeń na rzecz tej spółki.
2. Świadczenia, o których mowa w ust. 1, mogą mieć charakter należności
pieniężnych lub obowiązków o charakterze niepieniężnym.
3. Wysokość i rodzaj świadczeń, o których mowa w ust. 1, oraz terminy ich
spełnienia ustala, w drodze decyzji, starosta.
4. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1, mające charakter należności
pieniężnej niespełnione w terminie określonym w decyzji, o której mowa w ust. 3,
podlega przymusowemu ściągnięciu w trybie określonym w przepisach ustawy
z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
5. Obowiązek spełnienia świadczenia, o którym mowa w ust. 1, mającego
charakter należności pieniężnej, przedawnia się z upływem 5 lat od dnia, w którym
to świadczenie stało się wymagalne.
6. Do świadczenia, o którym mowa w ust. 1, mającego charakter należności
pieniężnej, stosuje się odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia
1997 r. – Ordynacja podatkowa, z tym że uprawnienia organów podatkowych
przysługują staroście.
7. Świadczenie, o którym mowa w ust. 1, będące obowiązkiem o charakterze
niepieniężnym, niespełnione w terminie określonym w decyzji, o której mowa
w ust. 3, podlega egzekucji w trybie określonym w przepisach ustawy z dnia
17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.8. Obowiązek spełnienia świadczenia, o którym mowa w ust. 1, będącego
obowiązkiem o charakterze niepieniężnym, przedawnia się z upływem 5 lat od
dnia, w którym to świadczenie powinno zostać spełnione.
w przypadku prowadzenia działalności, o której mowa w art. 441 ust. 2, odbywa
się na podstawie umowy zawartej między spółką wodną a zainteresowanym
podmiotem.

            Rozdział 2

        Organy spółki wodnej

Art. 456. 1. Organami spółki wodnej są:
1) walne zgromadzenie;
2) zarząd;
3) komisja rewizyjna, o ile spółka wodna liczy więcej niż dziesięciu członków.
2. Statut może określać organy spółki wodnej inne niż wymienione w ust. 1
oraz określać warunki, przy których walne zgromadzenie złożone z członków
spółki wodnej zostaje zastąpione przez walne zgromadzenie delegatów.
1) uchwalanie planu prac spółki wodnej oraz jej budżetu;
2) upoważnienie zarządu do zaciągania pożyczek lub kredytów w imieniu spółki
wodnej do ustalonej wysokości;
3) ustalanie wysokości należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie
i oczyszczanie ścieków w przypadku prowadzenia działalności, o której
mowa w art. 441 ust. 2;
4) uchwalanie wysokości składek członkowskich i innych świadczeń
adekwatnych do celów spółki wodnej;
5) wybór oraz odwołanie członków zarządu i członków komisji rewizyjnej;
6) rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznych sprawozdań z działalności oraz
udzielanie zarządowi absolutorium;
7) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia nieruchomości albo zbycia lub
obciążenia nieruchomości spółki wodnej;
8) uchwalanie zmian statutu spółki wodnej;9) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia spółki wodnej do związku
spółek wodnych;
10) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia spółki wodnej z inną spółką
wodną albo podziału spółki wodnej na dwie lub więcej spółek wodnych;
11) podjęcie uchwały w sprawie rozwiązania spółki wodnej oraz powołania
likwidatorów;
12) zatwierdzanie ostatecznych rachunków i sprawozdań likwidatora spółki
wodnej;
13) podejmowanie uchwał w sprawach przedstawionych przez zarząd lub komisję
rewizyjną.
2. Nieudzielenie absolutorium zarządowi spółki wodnej jest równoznaczne
z odwołaniem zarządu.
w roku.
zgromadzenia zapadają zwykłą większością głosów.
2. Uchwały walnego zgromadzenia w sprawie zmiany statutu, rozwiązania
spółki wodnej, połączenia z inną spółką wodną lub podziału spółki wodnej
zapadają większością dwóch trzecich głosów w obecności co najmniej połowy
liczby członków spółki wodnej.
3. Członkowi spółki wodnej przysługuje jeden głos.
4. Statut może przyznać członkowi spółki wodnej taką liczbę głosów, ile razy
jego świadczenia na rzecz spółki wodnej są większe od świadczeń pozostałych
członków spółki wodnej.
5. W przypadku, o którym mowa w ust. 4, statut spółki wodnej określa sposób
obliczania podwyższonej liczby głosów.
6. Do walnego zgromadzenia delegatów przepisy ust. 1–5 stosuje się
odpowiednio.
działalnością spółki wodnej, zarządza majątkiem spółki wodnej, prowadzi
gospodarkę finansową spółki wodnej i reprezentuje spółkę wodną na zewnątrz.
2. Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy.3. Zarząd jest wybierany na 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi
inaczej.
4. Do właściwości zarządu należą sprawy niezastrzeżone dla innych organów
spółki wodnej.
5. Do składania oświadczeń w imieniu spółki wodnej, jeżeli statut spółki
wodnej nie stanowi inaczej, są uprawnieni:
1) 1 członek zarządu – gdy w skład zarządu wchodzą nie więcej niż 2 osoby;
2) 2 członków zarządu – w pozostałych przypadkach.
6. Zarząd ma prawo obciążania członków spółki wodnej kosztami świadczeń
lub prac niewykonanych w terminie.
2. Komisja rewizyjna jest obowiązana do przeprowadzenia kontroli
gospodarki finansowej spółki wodnej co najmniej raz w roku, przed walnym
zgromadzeniem, i przedstawienia wyników tej kontroli walnemu zgromadzeniu
w formie sprawozdania.
3. Komisja rewizyjna składa się co najmniej z 3 członków.
4. Komisja rewizyjna jest wybierana na 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie
stanowi inaczej.

      Rozdział 3

  Nadzór i kontrola nad działalnością spółki wodnej

Art. 462. 1. Nadzór i kontrolę nad działalnością spółki wodnej sprawuje
właściwy miejscowo starosta.
2. Zarząd przedkłada staroście uchwały organów spółki wodnej w terminie
7 dni od dnia ich podjęcia.
3. Uchwały organów spółki wodnej sprzeczne z prawem lub statutem są
nieważne.
4. O nieważności uchwały organów spółki wodnej, podjętej w zakresie
działalności, o której mowa w art. 441 ust. 1 i 3, w całości lub w części orzeka,
w drodze decyzji, starosta, który w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia
doręczenia uchwały nadaje decyzję w placówce pocztowej operatora
wyznaczonego w rozumieniu art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. –Prawo pocztowe albo w przypadku, o którym mowa w art. 391 ustawy z dnia 14
czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego, wprowadza decyzję do
systemu teleinformatycznego.
5. Starosta, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności
uchwały organu spółki wodnej, może wstrzymać jej wykonanie.
6. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa starosta nie stwierdza
nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż wydano ją z naruszeniem
prawa.
7. Stwierdzenie przez starostę nieważności uchwały wstrzymuje jej
wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem nieważności, z dniem
doręczenia decyzji.
8. Po upływie terminu wskazanego w ust. 4, starosta nie może we własnym
zakresie stwierdzić nieważności uchwały organu spółki wodnej. W tym przypadku
starosta może zaskarżyć uchwałę podjętą w zakresie działalności, o której mowa
w art. 441 ust. 1 i 3, do sądu administracyjnego.
9. W przypadku, o którym mowa w ust. 8, wydanie postanowienia
o wstrzymaniu wykonania uchwały lub zarządzenia należy do sądu.
10. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone uchwałą
organu spółki wodnej podjętą w zakresie działalności, o której mowa
w art. 441 ust. 1 i 3, może – po bezskutecznym wezwaniu spółki wodnej do
usunięcia naruszenia – zaskarżyć uchwałę do sądu administracyjnego, chyba że
w sprawie orzekał już na podstawie ust. 8 sąd administracyjny i skargę oddalił.
prawa lub postanowień statutu, starosta, w drodze decyzji, rozwiązuje zarząd,
wyznaczając osobę pełniącą obowiązki zarządu.
2. W terminie 3 miesięcy od dnia, w którym decyzja, o której mowa w ust. 1,
stała się ostateczna, osoba wyznaczona do pełnienia obowiązków zarządu jest
obowiązana zwołać walne zgromadzenie w celu wybrania nowego zarządu.
3. Jeżeli walne zgromadzenie nie dokona wyboru nowego zarządu, starosta
ustanawia, w drodze decyzji, na koszt spółki wodnej, zarząd komisaryczny na czas
oznaczony, nie dłuższy niż rok.

          Rozdział 4

         Rozwiązanie spółki wodnej

Art. 464. 1. Spółka wodna może być rozwiązana uchwałą walnego
zgromadzenia.
2. Spółka wodna może być rozwiązana przez starostę, w drodze decyzji,
jeżeli:
1) działalność spółki wodnej narusza przepisy prawa lub postanowienia statutu;
2) upłynął termin, na jaki został ustanowiony zarząd komisaryczny, o którym
mowa w art. 463 ust. 3, a walne zgromadzenie nie dokonało wyboru nowego
zarządu;
3) liczba członków jest mniejsza niż określona w art. 446 ust. 1.
postępowania likwidacyjnego.
2. Likwidatorem spółki wodnej może być członek zarządu lub inna osoba
powołana uchwałą walnego zgromadzenia.
3. W przypadku rozwiązania spółki wodnej na podstawie decyzji, o której
mowa w art. 464 ust. 2, likwidatora wyznacza starosta.
4. Likwidator wstępuje w prawa i obowiązki zarządu i podejmuje w imieniu
spółki wodnej czynności niezbędne do zakończenia jej działalności.
5. Likwidator jest wynagradzany na koszt spółki wodnej, a wysokość
wynagrodzenia ustala starosta.
6. Likwidator odpowiada za szkody powstałe na skutek przeprowadzenia
postępowania likwidacyjnego z naruszeniem zasad określonych w przepisach
ustawy lub postanowieniach statutu spółki wodnej.
7. W przypadku powołania więcej niż jednego likwidatora – likwidatorzy
odpowiadają solidarnie za szkody, o których mowa w ust. 6.
8. W okresie postępowania likwidacyjnego spółka wodna działa pod
dotychczasową nazwą z dodaniem wyrazów „w likwidacji” i zachowuje
osobowość prawną.
w następującej kolejności:
1) zobowiązania ze stosunku pracy;2) zobowiązania w zakresie danin publicznych;
3) koszty prowadzenia likwidacji;
4) inne zobowiązania.
wodnej w likwidacji o zatwierdzeniu ostatecznych rachunków i sprawozdań
likwidatora występuje z wnioskiem o wykreślenie spółki wodnej z systemu
informacyjnego gospodarki wodnej.

---